Οταν καθισα και σκέφτηκα την ουσία των λόγων της Σιμόν ντε Μπουβουάρ,συγκλονίστηκα.Οταν την ρώτησαν αν οντως υπάρχει γυναικεία γραφή-ecriture feminine-σύμφωνα με κάποιους κριτικούς-εκείνη απάντησε:EIMAI ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ,ΟΧΙ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ.
Ωστόσο,υπαρχουν κοινοί τόποι στην θεματολογία και την αφηγηματική,καθώς και το style γυναικών που γράφουν:Mια φλυαρία ,μια αβρότητα,αλλοτε κουτσομπολιστικες ατάκες χωρίς μετρημένη στίξη,άλλοτε μια περίεργη αισθηματολογία,πασπαλισμένη με υπέρμετρο ρομαντισμό.Απ΄την άλλη συναντάμε τα παραπάνω στοιχεία και σε άνδρες συγγραφείς,πρόχειρα φέρνω στο μυαλό τον μεγαλο μας Ξενόπουλο.Η Αγάθα Κριστι πάλι ,ισως και λογω θεματολογίας,δεν διαθετει αυτά τα στοιχεία,η γραφή της ειναι πιο <ανδροπρεπης>-αν μπορώ ετσι να το πω.Αρνούμαι παντως να δεχτώ την ρατσιστική ρήση του Ναθάνιελ Χόθορν: Oλες οι γυναίκες ως συγγραφείς είναι αδύναμες και κουραστικές.Εύχομαι να τους απαγορευτεί να γραφουν.
Η Μάρω Βαμβουνάκη,επειδή ασχολείται κατεξοχήν με την γυναικεία ψυχολογία ,επιδεικνύει γυναικεία ένστικτα.Η Ζυραννα Ζατέλη με ξαφνιασε οταν επιχείρισα να διαβάσω το<Και με το φως του λύκου επανέρχονται>.Νόμιζα πριν ότι ηταν αδύνατο μια γυναίκα να γράφει τόσο σκληρά,δύσκάμπτα και κοφτά.Η Ρόζαμουντ Πιλτσερ βαθιά τρυφερή ....Εχετε διαβασει παλι το Τρίτο στεφάνι του Ταχτσή;Σιγουρα υπαρχουν βιβλια που απευθυνονται αποκλειστικά σε άνδρες και αλλα που απευθυνονται αποκλειστικά σε γυναικες!Αλλά τώρα τι;Θα αρχισουμε να λεμε αλλιώς γραφουν οι άνδρες,αλλιώς οι γυναικες,αλλιώς οι γκει,αλλιώς οι λεσβίες;Ο συγγραφέας ειναι συγγραφέας.Και ο συγγραφέας μεταμφιέζεται κάθε στιγμή.Υποδύεται ρόλους.Καποιοι συγγραφείς δεν θελουν ν α αποτινάξουν την ταυτότητα του φύλου τους.Δικαίωμά τους!Αρκεί να πείθουν.Αλλοι γουσταρουν να κρυβονται πισω από λογοτεχνικά προσωπεία.Σεβαστο κι αυτό.Δικαίωμά τους.Αρκεί να πείθουν.Το αριστουργημα ειναι αριστουργημα.Αδιάφορο αν το χει γραψει άνδρας η γυναικα.Η κριτική εχει το δικαιωμα να παρατηρεί τα παντα,αλλά για να προάγει την έρευνα ,όχι για να δημιουργεί καλούπια.
Ωραία τα παραδείγματα αλλά δε νομίζω πως απεικονίζουν τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Η θεωρητική σας προσέγγιση έχει υπόσταση τη στιγμή που θεωρήσουμε πως πολλά από τα βιβλία που κυκλοφορούν στους πάγκους των μεγάλων βιβλιοπωλείων... δεν είναι λογοτεχνία!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ φράση "γυναικεία γραφή" είναι απλά άλλο ένα εμπορικό κόλπο. Ίσως το σπουδαιότερο διότι όχι μόνο τραβάει καινούργιες αναγνώστριες από την μύτη αλλά και τις κρατάει επειδή με αυτό τις κάνουν να νιώθουν πως ανήκουν σε κάποιο κλαμπ ανάγνωσης γυναικείων συγγραφέων. Μία φτηνή δικαιολογία που πλασσάρεται ως δήθεν θεωρία για όσες γράφουν παραλογοτεχνικά κατασκευάσματα και θέλουν λίγο περισσότερη αίγλη από το αν έγραφαν βίπερ ή το πλοίο της αγάπης. Η χρήση της λογοτεχνικής δόξας για να εδραιωθεί κάποιος ως δημιουργός και άνθρωπος της τέχνης είναι πασίγνωστη και από πολύ παλιά. Την χρησιμοποιούν κυρίως δημοσιογράφοι αλλά και άλλοι εργολάβοι κηδειών. Και γιατί λογοτεχνία και όχι ζωγράφική ας πούμε ή γλύπτική; Διότι το νομίζουν εύκολο. Άλλωστε χρειάζεται μόνο χυδαιότητα και δίψα για δόξα για να γίνει κάποιος συγγραφέας του χείριστου είδους και ένα λάπτοπ. Απλά πράγματα. Θέλεις κύρος; Γράφεις ένα βιβλίο, μια ποιητική συλλογή και περιμένεις να δεις αν θα μεγαλώσουν οι δουλειές. Λογοτεχνικοί κύκλοι; Παρουσιάσεις και πρωώθηση; Εταιρεία Ελλήνων Συγγαφέων; Ποιος ξέρει. Τίποτα δεν αποκλείεται (υποτίθεται)
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτή η δικαιολογία λοιπόν, αυτό το εμπορικό κόλπο όπως οι περισσότερες δικαιολογίες θέλει να παρουσιάζεται σαν μία ενδιαφέρουσα και αξιοπρόσεχτη θεωρία με ωραίο όνομα, για να μην φαίνεται ότι η πραγματική βάση του εγχειρήματος αυτού είναι η κονόμα όπως τα σήριαλ ραδιοφώνου από το 40 και το 50, τα αισθηματικά σινερομάντσα του 60-70 και οι σειρές της τηλεόρασης εδώ και 40 χρόνια σχεδόν, που προσπαθούν να καλύψουν και ταυτόχρονα αντανακλούν συναισθηματικές υστερίες και ξεχασμένα συμπλέγματα εγκλεισμού και κατωτερότητας. Η διαφορά είναι ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με παρενέργεια του παραεμπορίου που φυσικό είναι να έχει απήχηση σε όσους ψάχνουν το εύκολο, το απαίδευτο. Η λογοτεχνία όμως ενδιαφέρεται μόνο για τον άνθρωπο και τις δυνατότητές του, όχι για φτηνές εγωϊστικές συναισθηματικές περιπέτειες.
Η Σιμόν έχει δίκιο. Υπάρχουν συγγραφείς. Μόνο συγγραφείς.
Η Μάρω Δούκα, η Κική Δημουλά, η Πηνελόπη Δέλτα, η Ζωρζ Σαρρή, η Άννι Πρου, η Τζόυς Κάρολ Όουτς, η Τόνι Μόρισον, η Ναντίν Γκόρτιμερ, η Ντόρις Λένσινγκ κ.λ, κ.λπ, είναι συγγραφείς με τέτοια λογοτεχνική παιδεία και αισθητική αλλά και τέτοιο ήθος που δεν χρειάζονται ούτε θηλυκές γραφές για να κρυφτούν από πίσω ούτε άλλα διαφημιστικά κόλπα για να κολακέψουν τις γυναίκες και να μαζέψουν κι άλλη πελατεία για το μαγαζί. Η αξία τους είναι δεδομένη και αναμφισβήτητη. Είναι αληθινή λογοτεχνία.
Δεν υπάρχει γυναικεία ή αντρική γραφή, αλλά καλή ή κακή γραφή. Η κακή γραφή μπορεί να προέρχεται είτε από άντρα ή γυναίκα. Ο μύθος περί γυναικείας γραφής είναι απλά σεξιστικός.
ΑπάντησηΔιαγραφή