Σάββατο 12 Μαΐου 2012

Η Πάπισσα Ιωάννα του Εμμανουήλ Ροΐδη


Δεν έχω διαβάσει ποτέ πιο καυστικό, πιο πνευματώδη λογοτέχνη από τον Εμμανουήλ Ροΐδη. Η πένα του παρασύρει τον αναγνώστη από τη μία φράση στην άλλη, τον κάνει πλέον να καραδοκεί για την επερχόμενη ιδέα ή εικόνα που θα του προκαλέσει ένα ελαφρό μειδίαμα ικανοποίησης, εκείνο το αίσθημα ικανοποίησης που αποδεικνύει περίτρανα ότι "τώρα έχουμε να κάνουμε με ένα εξαιρετικό λογοτεχνικό πνεύμα". Εκείνος βέβαια ονόμαζε το ίδιο του το ύφος "κολοκυνθοπληγία", εννοώντας - ωσάν να σε χτυπά στο κεφάλι κολοκύθα - ότι ο μόνος τρόπος να κρατήσει τον Έλληνα αναγνώστη του 1860 -1870 (περίοδος κατά την οποία εκδόθηκε το βιβλίο) ήταν το συνεχές χιούμορ και η ειρωνία. Ο ίδιος γεννημένος στη Σύρο στα 1836, πολυταξιδεμένος στα πιο φωτισμένα μέρη του κόσμου, χωρίς να στερηθεί τίποτε, ασχολήθηκε σχεδόν για όλη του τη ζωή με τα γράμματα...

Η Πάπισσα Ιωάννα αποτελεί έργο - σταθμό για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και για τη συγγραφική πορεία του Ροΐδη. Με το έργο αυτό έρχεται σε ουσιαστική ρήξη με τον Ρομαντισμό, ενώ παράλληλα καταπιάνεται με ένα θέμα που δύσκολα προσέγγιζε κανείς εκείνα τα χρόνια (ίσως και σήμερα): τα κακώς κείμενα της Καθολικής Εκκλησίας, κατ' επέκτασιν και της Ορθόδοξης, δεδομένου ότι ο Ροΐδης απευθύνεται κυρίως στη δεύτερη.

Η Ιωάννα αποτελεί το απόλυτα κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου, όχι μόνο γιατί έχει χαρίσει το όνομά της στον τίτλο του, αλλά και γιατί παρακολουθείται ουσιαστικά η ζωή της, από τη γέννηση ως το θάνατο. Με σαφή την επιρροή των γονιών της που ήταν ιεραπόστολοι, αφιερώνει το βίο της στη θρησκεία: γίνεται μοναχή από μικρή ηλικία ήδη με την ταυτότητα του αρσενικού, ενώ όλες της οι πράξεις αποτελούν την πορεία της ουσιαστικά προς τη Ρώμη και το παπικό αξίωμα. Παράλληλα, και εδώ είναι ίσως το αξιοσημείωτο, δεν αρνείται εντελώς τα εγκόσμια, γεύεται τον έρωτα στο πρόσωπο του επίσης μοναχού Φρουμέντιο, ενώ μένει έγκυος από τον θαλαμηπόλο της όταν είναι πια Πάπισσα. Η αποκάλυψη γίνεται μάλιστα ακριβώς εκείνη τη στιγμή που μέσα σε πλήθος κόσμου, η Ιωάννα γεννά το παπίδιον, όπως το ονομάζει καυστικά ο Ροΐδης: Καταμεσής του όχλου "λακτοπατούντος, καταπτύοντος και ζητούντος να ρίψη εις τον Τίβεριν Πάπισσαν και παπίδιον"

Το είδαμε στο Λογοτεχνία

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Tο ιστολόγιο μας μπορεί να καθυστερεί να ανοίξει όμως ανοίγει. Αυτό θα διαρκέσει για πολύ λίγο ακόμα.
Σας παρακαλούμε τα σχόλια να γίνονται στα Ελληνικά και όχι στα γκριγκλις. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τα ορθογραφικά λάθη. Επίσης καλό θα ήταν τα σχόλια σας να είναι ανάλογα με το επίπεδο και την θεματολογία του ιστολογίου μας. Γενικότερα δεν λογοκρίνουμε κανένα σχόλιο όμως η θέση μας να είναι τα σχόλια εντός του επιπέδου του blog μας είναι απόλυτη.
Ευχαριστούμε πολύ.