Ισμαήλ Κανταρέ: "Τι συμβαίνει;"

Κανταρέ Ισμαήλ, Ιστορίες τρέλας, μτφρ. Δημήτρης Ηλιόπουλος, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα, 2009.

                              ΜΕΡΕΣ ΚΑΦΕΝΕΙΩΝ

  [...] Παρ’ όλ’ αυτά δεν καταλαβαίναμε τι ακριβώς σήμαινε αυτή η ανακατωσούρα στο καφενείο. Ο Τσέθε κρατούσε στα χέρια του την εφημερίδα «Η Ένωση» κι ο Λάμε καθόταν σκεφτικός...

-       -Τι συμβαίνει; ρώτησα το διπλανό μου.

-       -Τι συμβαίνει; Άνοιξ’ τα μάτια σου, στο κούτελο τα ΄χεις.

-       -Ησυχία, βρε! είπε ο φίλος μου και ρωτήσαμε έναν άλλο.

-       -Τι είσ’ εσύ, ξένος; μου είπε ένας.

-       -Ξένος είμαι.

-      - Α, χίλια συγγνώμη. Βλέπεις αυτούς τους δύο;

-       -Τους βλέπω.

-     -Είναι συγγραφείς και κάνουν διαγωνισμό. Ο Τσέθε υποσχέθηκε πως θα κάνει έμμετρη την εφημερίδα «Η Ένωση» μέσα σε δυόμιση ώρες. Είναι δηλαδή όπως λένε, η επιτομή της καλλιτεχνικής αρτιότητας.

-       -Άντε λοιπόν Τσέθε, μας έσκασες, φώναξε ο Σακάτης ο γυρολόγος.

-       -Ησυχία! έκανε ένας άλλος.

-       -Αθλιότητες, είπε ο φίλος μου, παρασιτισμός.

-           Ο Τσέθε ανέβηκε στο τραπέζι και το κεφάλι του μόλις που φαινόταν μέσα απ’ τους καπνούς. Άνοιξε την εφημερίδα κι άρχισε απ’ την τέταρτη σελίδα:

                                         Στην Ουλάν Μπατόρ την πόλη

                                               Στις 9 Δεκέμβρη μήνα

                                           Σε συγκέντρωση μεγάλη

                                               Μαζευτήκαν όλοι

Ο Τσάνι Χαϊντάρι έκανε παύση και παίρνοντας βαθιά ανάσα, απήγγειλε μεγαλόπρεπα:

                                       Πέρα εκεί

                                     Στην Ολομέλεια

                                       Που ήταν δυστυχώς

                                     Για γέλια.

-Τι ωραία που τα βρίσκει ο κερατάς, είπε ο Σακάτης.

-Χάλια! Φώναξε  ξαφνικά ο φίλος μου, παρόλο που εμάς δεν μας είχαν απασχολήσει ποτέ θέματα ποίησης˙ όμως ο διάολος που μας είχε σπρώξει να πάμε στο καφενείο, έσπρωξε και το φίλο μου να φωνάξει: «χάλια». [...]

ΣΧΟΛΙΟ

 Τα καφενεία είναι μικρές κοινωνίες όπου ισχύουν οι δικοί τους νόμοι. Κάποιες φορές ισχύουν οι κανόνες της καφεΐνης, μα πιο συχνά αυτοί του αλκοόλ. Οι νόμοι τους βρίσκονται τις περισσότερες φορές μακριά από καθωσπρεπισμούς αλλά είναι απαράβατοι. Αυτές οι «μειονότητες» των καφενείων εκλέγουν τους δικούς τους προέδρους και βαφτίζουν με παρατσούκλια τους θαμώνες: ονόματα με περισσότερη ποίηση και χιούμορ.

  Στο διήγημα Μέρες καφενείων οι δύο πρωταγωνιστές φτάνουν στην πόλη Ν., βρίσκοντας ξαφνικά ένα στόχο στη ζωή τους. Ψάχνουν για το χαμένο χειρόγραφο ενός σημαντικού ποιητή σε εκκλησίες και τζαμιά, αγνοώντας τους νόμους της κοινωνίας στην οποία βρίσκονται. Οι πραγματικές ζωές τους έχουν συνδεθεί με τους νόμους των καφενείων. Έτσι κι αλλιώς εκεί καταλήγουν για να χαθούν μέσα στους καπνούς των τσιγάρων και στις αναθυμιάσεις των κονιάκ.

 Πόσες φορές η πραγματικότητά μας δεν μιμείται αυτή των καφενείων; Οι πολιτικοί υπόσχονται ψεύδη. Υπόσχονται ότι θα κάνουν έμμετρη τη ζωή μας. Αστείο και απραγματοποίητο στην παρούσα ιστορική στιγμή. Αλλά εμείς αγαπούμε τα αδύνατα σαν θαμώνες καφενείων και ... «Ωραία που τα βρίσκει ο κερατάς», φωνάζουν μαζί με τον Σακάτη οι ψηφοφόροι. Και οι Χαϊντάρι συνεχίζουν να μας κυβερνούν. Αλλά η αλήθεια λάμπει και μπορεί να είναι και «χάλια». Αν είναι, φτάνει να το συνειδητοποιήσουμε και ίσως έτσι πραγματοποιήσουμε το πρώτο βήμα για να επέλθει και η αλλαγή που αποζητούμε.

                                                                                     Ε.Ν.

http://theatreviewer.blogspot.com/