Pages

Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013

Οδυσσέας Ελύτης (2 Νοεμβρίου 1911 - 18 Μαρτίου 1996)





Ο Οδυσσέας Ελύτης (2 Νοεμβρίου 1911 - 18 Μαρτίου 1996), φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη του Παναγιώτη, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, γνωστός για τα ποιητικά του έργα Άξιον Εστί, Ήλιος ο πρώτος, Προσανατολισμοί κ.α. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν, ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο του περιλάμβανε ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών εργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, Αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.
 
 
 
Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ήταν το τελευταίο από τα έξι παιδιά του Παναγιώτη Αλεπουδέλλη και της Μαρίας Βρανά. Ο πατέρας του καταγόταν από τον συνοικισμό Καλαμιάρης της Παναγιούδας Λέσβου και είχε εγκατασταθεί στην πόλη του Ηρακλείου από το 1895, όταν σε συνεργασία με τον αδελφό του ίδρυσε ένα εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας. Το παλαιότερο όνομα της οικογένειας Αλεπουδέλλη ήταν Λεμονός, το οποίο αργότερα μετασχηματίστηκε σε Αλεπός. Η μητέρα του καταγόταν από τον Παππάδο της Λέσβου.
 
Το 1914 ο πατέρας του μετέφερε τα εργοστάσιά του στον Πειραιά και η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. O Οδυσσέας Ελύτης εγγράφηκε το 1917 στο ιδιωτικό σχολείο Δ.Ν. Μακρή, όπου φοίτησε για επτά χρόνια, έχοντας μεταξύ άλλων δασκάλους του τον Ι.Μ. Παναγιωτόπουλο και τον Ι.Θ. Κακριδή. Τα πρώτα καλοκαίρια της ζωής του πέρασαν στην Κρήτη, τη Λέσβο και τις Σπέτσες. Τον Νοέμβριο του 1920, μετά την πτώση του Βενιζέλου, η οικογένειά του αντιμετώπισε διώξεις, με αποκορύφωμα τη σύλληψη του πατέρα του, εξαιτίας της προσήλωσής της στις βενιζελικές ιδέες. Ο ίδιος ο Βενιζέλος είχε στενές σχέσεις με την οικογένεια και είχε φιλοξενηθεί συχνά στην οικία της στο κτήμα του Ακλειδιού. Το 1923 ταξίδεψε οικογενειακώς στην Ευρώπη, επισκεπτόμενος την Ιταλία, την Ελβετία, τη Γερμανία και τη Γιουγκοσλαβία. Στη Λωζάνη ο ποιτής είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
 
Το φθινόπωρο του 1924 εγγράφηκε στο Γ΄ Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών και συνεργάστηκε στο περιοδικό Η Διάπλασις των Παίδων, χρησιμοποιώντας διάφορα ψευδώνυμα. Όπως ο ίδιος ομολογεί (πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία δίνει ο Ελύτης στο βιβλίο του Ανοιχτά Χαρτιά), πρωτογνώρισε τη νεοελληνική λογοτεχνία, αυτός ο θρεμμένος με παγκόσμια έργα του πνεύματος, που ξόδευε όλα του τα χρήματα αγοράζοντας βιβλία και περιοδικά. Εκτός από την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, ασχολήθηκε ενεργά με ορειβατικές εκδρομές στα βουνά της Αττικής και αντιδρώντας στη διάθεσή του για διάβασμα στράφηκε στον αθλητισμό. Ακόμη και τα βιβλία που αγόραζε έπρεπε να έχουν σχέση με την ελληνική φύση: Καμπούρογλου, Κ.Πασαγιάννης, Στ. Γρανίτσας, κι ένας τρίτομος «Οδηγός της Ελλάδος». Την Άνοιξη του 1927 μία υπερκόπωση και μία αδενοπάθεια τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τις φίλαθλες τάσεις του καθηλώνοντάς τον στο κρεβάτι για περίπου τρεις μήνες. Ακολούθησαν ελαφρά συμπτώματα νευρασθένειας και περίπου την ίδια περίοδο στράφηκε οριστικά προς τη λογοτεχνία, γεγονός που συνέπεσε με την εμφάνιση αρκετών νέων λογοτεχνικών περιοδικών, όπως η Νέα Εστία και τα Ελληνικά Γράμματα.
 
Το καλοκαίρι του 1928 πήρε το απολυτήριο του γυμνασίου με βαθμό 73/11. Μετά από πιέσεις των γονέων του, αποφάσισε να σπουδάσει χημικός, ξεκινώντας ειδικά φροντιστήρια για τις εισαγωγικές εξετάσεις του επόμενου έτους. Την ίδια περίοδο ήρθε σε επαφή με το έργο του Καβάφη και του Κάλβου ανανεώνοντας τη γνωριμία του με τη θελκτική αρχαία λυρική ποίηση. Παράλληλα ανακάλυψε το έργο του Πωλ Ελυάρ και των Γάλλων υπερρεαλιστών, που επέδρασαν σημαντικά στις ιδέες του για τη λογοτεχνία, σύμφωνα με τον ίδιο: «...μ’ ανάγκασαν να προσέξω κι αδίστακτα να παραδεχτώ τις δυνατότητες που παρουσίαζε, στην ουσία της ελεύθερης ενάσκησης της, η λυρική ποίηση».
  
 
 
 
 
 
 
 

"Της αγάπης",ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

         
Μπακίρι από γιαννιώτη γανωτζή
να φέγγει να σπιθοβολάει το γέλιο σου
τα λόγια σου να σκάνε μέσα μου
σαν τις χειρομπομπίδες.
Κορμί που λάχτιζες σαν αγριμάκι
προτού σε πάρει ο ύπνος,
τρεις νύχτες τώρα με διπλό προσκέφαλο
αχνίζω νικοτίνη,
τρέχω με ογδόντα πυρετό
ύστερα με διακόσια
τρελαίνομαι στις δημοσιές.
Κι η μοναξιά ένα μάθημα πικρό
κι ο θάνατος μια μαύρη κουβαρίστρα
έλα με την αγάπη
έλα με το νερό.
Μη λείψεις άλλο μη μ’ αφήσεις
παλάμη διάφανη κι ορθή καρδιά,
που σ’ αγαπώ που με τρομάζεις,
που μου ’δωσες ψωμί κι αστροφεγγιά
το μέταλλο του στήθους πάλι
και του κορμιού το κοιμισμένο τύμπανο.
  

"ΈΡΩΤΑΣ ΝΙΚΗΤΗΣ", Άννα Θεοδωρίδου

Αέρινο το φως του φεγγαριού που τη γη
σκεπάζει, ναι ο έρωτας
είναι 'δω και όλα
τ αγκαλιάζει.
Κάθε μορφή χάνεται
στα μάτια π αγαπάει
και ο Έρωτας θεός
λόγια χαράς σκορπάει.
Οι ώρες πια περνούν
και ο ήλιος ζυγώνει,
η φύση καλωπίζεται
και το κορμί ματώνει .
Νέα ρουτίνα στη καρδιά,
στο νου το άγχος
κυματίζει μα η σκέψη
πάντα στη κοντινή
ανάμνηση κεντρίζει.
Όλα είναι εφικτά όταν
του έρωτα έχεις σιγουριά.

"ΒΥΘΟΦΩΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ", B.A


Χάνεται ο κόσμος μ’ ένα φως πίσω από μια κορφή
με αόρατο ένα πρόσωπο σε ομίχλη τυλιγμένο
και με κορμί παράξενη που είχε μια μορφή
απ’ του μυστήριου την ψυχή πολύ βαθιά βγαλμένο

και σπαρταράει του ουρανού μικρούλα κάποια αύρα
χαϊδεύοντας πολύχρωμων νεφών την ευτυχία
κι έρχεται κάτω παίζοντας με πούρναρα με γαύρα
του γέρο πλάτανου παλιά λικνίζοντας αρχεία

κι ένα φεγγάρι που πολύ τον κόσμο έχει αγαπήσει
σεμνά απλά πανέμορφα στα άγναντα ανατέλλει
κάτω απ’ τ’ άστρα μια ύπαρξη χρυσόφωτη να στήσει
με μια χούφτα έσπερο με μια θαμπή νεφέλη

στου κύκλου όλα το βωμό σε δέους μέσα φάος
να νικηθεί κάθε ύπαρξη μια άλλη ν’ αναστήσει
την τελειότητα να βρεί το γεννητήριο χάος
σε χρόνο μέσα ευθύγραμμο την πολιτεία να στήσει.

Β.Α.

"Πρωινό Άστρο",ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

Κοριτσάκι μου, θέλω να σου φέρω
τα φαναράκια των κρίνων
να σου φέγγουν τον ύπνο σου.
...................................
Κοιμήσου,
Να μεγαλώσεις γρήγορα.
Έχεις να κάνεις πολύ δρόμο, κοριτσάκι,
κι έχεις δυο πεδιλάκια μόνο από ουρανό.
Κοιμήσου.
..................................
Κοιμήσου, κοριτσάκι.
Είναι μακρύς ο δρόμος.
Πρέπει να μεγαλώσεις.
Είναι μακρύς
μακρύς, μακρύς ο δρόμος.
...................................
Τα δέντρα ανθίζουν,
δεν ξέρουν γιατί,
ανθίζουν.
Τα λουλούδια δε νοιάζονται
να γίνουν καρποί,
γίνονται καρποί.
Κι εγώ τραγουδάω,
δεν ξέρω γιατί,
τραγουδάω.
.............................

ΜΠΟΜΠ ΝΤΥΛΑΝ,"ΜΙΑ ΔΥΝΑΤΗ ΒΡΟΧΗ ΘΑ ΠΕΣΕΙ"

Πού πήγες, γιε μου γαλανομάτη;
Πού πήγες, αγαπημένο μου παιδί;
Σκόνταψα στις πλαγιές δώδεκα βουνών καταχνιασμένων,
περπάτησα και σύρθηκα σ’ έξι στριφτές λεωφόρους,
βάδισα ανάμεσα σ’ εφτά θλιμμένα δάση,
βγήκα μπροστά σε μια ντουζίνα ωκεανούς νεκρούς,
πήγα δέκα χιλιάδες μίλια στο στόμα ενός νεκροταφείου,
και μια δυνατή, μια δυνατή
μια δυνατή βροχή θα πέσει.
Τι είδες, γιε μου γαλανομάτη;
Τι είδες, αγαπημένο μου παιδί;
Είδα ένα νεογέννητο μωρό με λύκους άγριους ολόγυρά του,
είδα μια λεωφόρο από διαμάντια και κανένας δεν ήταν εκεί,
είδα ένα μαύρο κλαρί να στάζει συνέχεια αίμα,
είδα ένα δωμάτιο γεμάτο ανθρώπους με τα σφυριά τους ματωμένα,
είδα μια άσπρη ανεμόσκαλα σκεπασμένη με νερό,
είδα δέκα χιλιάδες ρήτορες που μίλαγαν σπασμένα,
είδα τουφέκια και κοφτερά σπαθιά σε μικρών παιδιών τα χέρια,
και μια δυνατή, μια δυνατή
μια δυνατή βροχή θα πέσει.

"Εκτοπλάσματα",Θέατρο | Παράσταση ,ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΕΤΕ








H καινούρια περφόρμανς των Nova Melancholia αποτελεί μια άσκηση εξοικείωσης με τον τρόμο.
Σε ένα διαμέρισμα στα Εξάρχεια στεγάζουν οι Nova Μelancholia την καινούρια τους περφόρμανς, και το όνομα αυτής, «Εκτοπλάσματα».
Η παράσταση βασίζεται στην ομώνυμη ποιητική συλλογή Εκτοπλάσματα (1986) του Μίλτου Σαχτούρη και αποτελεί μια άσκηση εξοικείωσης με τον τρόμο. Αρωγοί τόσο των συντελεστών όσο και των θεατών οι… προσφιλείς νεκροί.


"Αυτοκινούμενη", Δημήτρης Μούχας







Τό σώμα επέλεξες γιά δοκιμές

στόν θρόνο σου νά επιστρέψεις

τί κι άν σέ ρουφούν οι διαμονές

εσύ Ψυχή ακάθεκτη θά τρέξεις...


Τί κι άν ζείς μέσ' τή φθορά


καί οι απέξω είν' που σέ βάλλουν


αυτοκινούμενη εσύ μπροστά


τά φτερά σου ξεπροβάλλουν...

"ΠΡΩΙΝΟ ΓΕΥΜΑ",Ζακ Πρεβέρ



Έβαλε τον καφέ
Στο φλιτζάνι
Έβαλε το γάλα
Στο φλιτζάνι με τον καφέ
Έβαλε τη ζάχαρη
Στον καφέ με το γάλα
Με το κουταλάκι
Γύρισε
Ήπιε τον καφέ με το γάλα
Και ξανάφησε το φλιτζάνι
Χωρίς να μου μιλήσει
Άναψε
Ένα τσιγάρο
Έκανε δαχτυλίδια
Με τον καπνό
Έβαλε τις στάχτες
Στο τασάκι
Χωρίς να μου μιλήσει
Χωρίς να με κοιτάξει
Σηκώθηκε
Έβαλε
Το καπέλο του στο κεφάλι του
Έβαλε
Το αδιάβροχό του
Γιατί έβρεχε
Κι έφυγε
Μέσα στη βροχή
Χωρίς μια κουβέντα
Χωρίς να με κοιτάξει
Και ’γω πήρα
Το κεφάλι μου μέσα στα χέρια
Κι έκλαψα.

Ο Ουρανός - Μανόλης Αναγνωστάκης



Πρῶτα νὰ πιάσω τὰ χέρια σου
Νὰ ψηλαφίσω τὸ σφυγμό σου
Ὕστερα νὰ πᾶμε μαζὶ στὸ δάσος
Ν᾿ ἀγκαλιάσουμε τὰ μεγάλα δέντρα
Ποὺ στὸν κάθε κορμὸ ἔχουμε χαράξει
Ἐδῶ καὶ χρόνια τὰ ἱερὰ ὀνόματα
Νὰ τὰ συλλαβίσουμε μαζὶ
Νὰ τὰ μετρήσουμε ἕνα-ἕνα
Μὲ τὰ μάτια ψηλὰ στὸν οὐρανὸ σὰν προσευχή.

Τὸ δικό μας τὸ δάσος δὲν τὸ κρύβει ὁ οὐρανός.

Δὲν περνοῦν ἀπὸ δῶ ξυλοκόποι.









Πηγή

Καφενείο ιδεών στο Αίτιον


Το «Αίτιον» , πιστό στις διακηρύξεις του,
ανοίγει το «ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΙΔΕΩΝ»,

και καλεί όλους εσάς τους αγωνιούντες, τους ιδεοφόρους, τους διψασμένους, στην πρώτη συνάντησή μας που θα πραγματοποιηθεί τη

Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2013...
από τις 12 το μεσημέρι ως τις 8 το βράδυ.

Να μιλήσουμε, να ακούσουμε, να σμίξουμε τα οράματά μας!

Θα είναι μαζί μας φιλόσοφοι, πολιτολόγοι, διανοητές, καλλιτέχνες. συγγραφείς, ποιητές…

Από τις 12 μ.μ. μπορείτε να λάβετε το λόγο καθώς θα ξεκινήσουν ελεύθερες συζητήσεις.
Στις 4 μ.μ , μαζί με τον Άγγελο Σιδεράτο θα αναπτύξουμε το θέμα: Κινηματογράφος:Τέχνη ή Βιομηχανία;
Στις 5.30 θα είναι μαζί μας ο καθηγητής Γιώργος Κασιμάτης σε ελεύθερη συζήτηση.

Από αυτές τι συναντήσεις θα ξεπηδήσουν άρθρα, δοκίμια, βιβλία.

ΓΙΑΤΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΞΗ!

Παράλληλα στη 1 μ.μ. θα κάνει την πρώτη του συνάντηση γνωριμίας με το κοινό το νεοσύστατο θεατρικό εργαστήριο τού Αίτιον από το οποίο θα προκύψουν συνεργασίες, δρώμενα και εκδηλώσεις στον Πολυχώρο Αίτιον.


Σας περιμένουμε.
Σας περιμένει η εποχή μας!
 
 
Δευτέρα, 4 Νοεμβρίου στις 12:00 μ.μ.
στην τοποθεσία Cafe - Πολυχώρος " Αίτιον ", Aθήνα
Τζιραίων 8-10 (μετρό: Ακρόπολη)
 

Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2013

Φάληρο - Λορέντζος Μαβίλης

Εἶχε ὅλα της τὰ μάγια ἡ νύχτα· μόνη
ἐσὺ ἔλειπες. Ἀργὰ κινάω νὰ φύγω,
μὰ ξάφνου στὴ μπασιὰ τοῦ μπὰρ ξανοίγω
αὐτοκίνητο νὰ γοργοζυγώνει.

M᾿ ἐλπίδα σταματάω. Νά το, πλακώνει.
Παραμερίζουν οἱ ἄλλοι. Ἄσειστος μπήγω
τὴ ματιά μου στὰ μάτια σου. Ἄλλο λίγο
ἀκόμα, καὶ ὁ σωφέρ σου μὲ σκοτώνει.

Ἀρχοντοπούλα μ᾿ ἄφταστα πρωτάτα,
μὲ τῶν Ἑφτὰ νησιῶν τὲς χίλιες χάρες,
τετράξανθη ὀμορφιὰ γαλανομάτα,

τοῦ θανάτου δὲ μ᾿ ἔπιασαν τρομάρες -
γλυκύτατες μ᾿ ἐλυώσανε λαχτάρες
νὰ συντριφτῶ κάτω ἀπὸ ἐσὲ στὴ στράτα.








Πηγή

Το φθινόπωρο κι αν έφτασε - Πάρης Παπανικολάου

 
Τα φύλλα των δέντρων πέφτανε,
το φθινόπωρο κι αν έφτασε,
ακόμα η καρδιά στη θλίψη μαράζωνε,
με το πόνο που στο πέρας τα πάντα νέκρωσε.
 
Στα πεσμένα φύλλα μετρούσα,
τις απογοητεύσεις της ζωής,
όσο κι αν κοντά σου περνούσα,
δε με 'ριχνες ούτ' ένα βλέμμα στοργής.
 
Εσύ που ήσουν η πιο γοητευτική,
απ' όλα τα άνθη του παραδείσου,
στα μάτια σου αντίκριζα την αρετή,
όσο θλιμμένη κι αν ήσουν.
 
Το φεγγαρόλουστο σου κορμί,
πλάι σ' ένα κορμό δέντρου ξεραμένο,
τις τύψεις ονειροπολούσα στου ανέμου την πνοή,
ένα καρπό κοιτώντας σε κλαδί κρεμασμένο.
 

Η διαδρομή σου - Μίνα Μπουλέκου



 

«Η Διαδρομή»

 

Ψηλά τα Βουνά,  π’ αντάμωσα

Πως θα σε βρω…

Πως θα σ’ ακολουθήσω…

Ο δρόμος  μακρύς



Αχ’ Ουρανέ μου!

Άνοιξε

Την αγκαλιά σου

Να με δεχθείς…

 

Στα απύθμενα βάθη

Του μυαλού σου

Περπάτησα…

Αφήνοντας τα Χνάρια μου

Νωπά….

 

Χάθηκε μονομιάς το Χαμόγελό Σου

Γλίστρησε στα Χείλη Μου..

Πικρή η Γεύση Σου…

 

Βυθισμένες οι Σκέψεις Μου….

Δεν Οριοθετούνται

σε δίχως τέλμα… σε δίχως σειρά …

 

Η Απουσία σου Θρυμματίζεται

Σε ανούσιες λέξεις

Στάσου … ΜΗ ΦΕΥΓΕΙΣ…

 

Ήρθες από το πουθενά…

Φεύγεις και πάλι

Χωρίς προορισμό!

 

Σ’ ένα παράθυρο, στάθηκαν

Τα Γέλια σου Σπαραχτικά

Ρύγχη πέρασαν σαν Ξιφολόγχες

Κόβοντας σαν λεπίδα την Ανάσα μου!

 

Σφιγμένα Χέρια

σφυρηλατούσαν το Είδωλό σου

κυλώντας ανεπαίσθητα

στην Διαδρομή σου…

Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2013

Απιστία - Κ.Π. Καβάφης


Πολλά άρα Ομήρου επαινούντες, αλλά τούτο
ουκ επαινεσόμεθα .... ουδέ Aισχύλου, όταν φη η
Θέτις τον Aπόλλω εν τοις αυτής γάμοις άδοντα

«ενδατείσθαι τας εάς ευπαιδίας,
νόσων τ’ απείρους και μακραίωνας βίους.
Ξύμπαντα τ’ ειπών θεοφιλείς εμάς τύχας
παιών’ επευφήμησεν, ευθυμών εμέ.
Καγώ το Φοίβου θείον αψευδές στόμα
ήλπιζον είναι, μαντική βρύον τέχνη:
Ο δ’, αυτός υμνών, ............................
...................... αυτός εστιν ο κτανών
τον παίδα τον εμόν».
Πλάτων, Πολιτείας Β΄



Σαν πάντρευαν την Θέτιδα με τον Πηλέα
σηκώθηκε ο Aπόλλων στο λαμπρό τραπέζι
του γάμου, και μακάρισε τους νεονύμφους
για τον βλαστό που θάβγαινε απ’ την ένωσί των.
Είπε· Ποτέ αυτόν αρρώστια δεν θαγγίξει
και θάχει μακρυνή ζωή.— Aυτά σαν είπε,
η Θέτις χάρηκε πολύ, γιατί τα λόγια
του Aπόλλωνος που γνώριζε από προφητείες
την φάνηκαν εγγύησις για το παιδί της.
Κι όταν μεγάλωνεν ο Aχιλλεύς, και ήταν
της Θεσσαλίας έπαινος η εμορφιά του,
η Θέτις του θεού τα λόγια ενθυμούνταν.
Aλλά μια μέρα ήλθαν γέροι με ειδήσεις,
κ’ είπαν τον σκοτωμό του Aχιλλέως στην Τροία.
Κ’ η Θέτις ξέσχιζε τα πορφυρά της ρούχα,
κ’ έβγαζεν από πάνω της και ξεπετούσε
στο χώμα τα βραχιόλια και τα δαχτυλίδια.
Και μες στον οδυρμό της τα παληά θυμήθη·
και ρώτησε τι έκαμνε ο σοφός Aπόλλων,
πού γύριζεν ο ποιητής που στα τραπέζια
έξοχα ομιλεί, πού γύριζε ο προφήτης
όταν τον υιό της σκότωναν στα πρώτα νειάτα.
Κ’ οι γέροι την απήντησαν πως ο Aπόλλων
αυτός ο ίδιος εκατέβηκε στην Τροία,
και με τους Τρώας σκότωσε τον Aχιλλέα.









Πηγή

Ὁ Ταΰγετος (ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ἑλλάδα») - Κώστας Οὐράνης


Κανένα βουνὸ ἀπ᾿ ὅσα εἶδα στὴ ζωή μου - ἀπὸ τὸ Μὸν Μπλὰν μὲ τὰ - αἰώνια ἀπάτητα χιόνια ἴσαμε τὶς πιὸ ἄγριες ἱσπανικὲς «σιέρρες» δέ μου ἔκανε ποτὲ τὴν ἐντύπωση ποὺ αἰσθάνθηκα, ποὺ δέχθηκα, κατάστηθα θὰ ἔπρεπε νὰ πῶ, ὅταν ἀπὸ μία ψηλὴ καμπὴ τοῦ ἁμαξιτοῦ δρόμου πρὸς τὴ Σπάρτη ἀντίκρισα τὸν Ταΰγετο σ᾿ ὅλο τοῦτο ἐπιβλητικὸ ὕψος. Δὲ φανταζόμουν ποτὲ ὅτι θὰ ὑπῆρχε βουνὸ μὲ τέτοιο χαρακτῆρα, τέτοιαν ἀτομικότητα. Ἡ εἰκόνα του ἦταν ἄφθαστα μεγαλοπρεπής. Παρουσιάζεται στηριγμένος σὲ τεράστιες, συμπαγεῖς πλαγιές, παρόμοιες μὲ στηρίγματα τειχῶν, χρώματος μὸβ καὶ μολυβένιου, καὶ «οἱ κορφές του, ποὺ ἔχουν σχήματα πυραμίδων ξεκόβονται στὸ γαλανὸ οὐρανὸ κατακάθαρα καὶ σκληρά. Δὲν ὑπάρχουν, ὅπως συμβαίνει μ᾿ ἄλλα ψηλὰ βουνά, μικρότερες βουνοσειρὲς νὰ τὸν μισοκρύβουν καὶ νὰ ἐμποδίζουν ν᾿ ἀγκαλιάσει κανεὶς μὲ μιὰ ματιὰ ὁλόκληρο τὸ ὕψος του. Ἀπὸ τὴν κοιλάδα τῆς Σπάρτης, ὅπου κάνει φιδίσιους ἑλιγμοὺς ὁ Εὐρώτας, καὶ ποὺ ἁπλώνεται σὰ μιὰ θάλασσα πρασινάδας, ὁ Ταΰγετος σηκώνεται ἀνεμπόδιστος, ἴσιος, ὥριμος καὶ δυνατὸς μὲ μία περήφανη ἀνάταση - ἴσαμε τὸ ὕψος τῶν χιονοσκεπασμένων κορυφῶν του. Καθὼς ἐμφανίζεται ἔτσι, δὲ δίνει μόνο μιὰ ἐντύπωση μεγαλείου, ἀλλὰ καὶ μία βαθιὰ συγκίνηση.

Δὲν τὸν φαντάζεται κανεὶς ἄψυχο: παγερὴ αἰωνιότητα ὕλης. Καθὼς ὑψώνεται θεόρατος καὶ δυνατός, σκιάζοντας τὴ μεγάλη πεδιάδα, φαντάζει σὰ μιὰ ἔμψυχη παρουσία, σὰ νὰ εἶναι ὁ τιτανικὸς φρουρός της - καὶ δίνει πραγματικὰ τὸ μάθημα ἐκεῖνο τῆς ἐνέργειας καὶ τῆς δύναμης, ποὺ ἔνοιωσε ὁ Μωρὶς Μπαρρές, ὅταν τὸν εἶδε καὶ μὲ τὸ ὁποῖο ἐξήγησε τὸ πολεμικὸ θαῦμα τῆς ἀρχαίας Σπάρτης. Ἀληθινά, ἀφοῦ δεῖ κανεὶς τὸν Ταΰγετο, ἐννοεῖ καλύτερα, ἐννοεῖ ἐντελῶς, πὼς ὑπῆρξε ἡ φυλὴ αὐτὴ περήφανη, ἡ ἐξαίσια ἀνδρική, ἡ λιτή, ἡ αὐστηρὴ καὶ πολεμόχαρη, ποὺ ἔζησε στὴν κοιλάδα αὐτὴ τῆς Σπάρτης χωρὶς νὰ νοιώσει ποτὲ τὴν ἀνάγκη νὰ περιτειχίσει Ἀκροπόλεις γιὰ νὰ καταφεύγει σ᾿ αὐτὲς σὲ ὧρες ἐχθρικῶν ἐπιδρομῶν. Οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἀντίκριζαν καθημερινὰ τὸν Τιτᾶνα αὐτὸν ποὺ λέγονταν Ταΰγετος, ποὺ ἀνέπνεαν τὸν ἀέρα ποὺ κατεβαίνει ἀπὸ τὶς κορυφές του, ποὺ αἰσθάνονταν ὄχι τὸ βάρος του πάνω στὴν πεδιάδα τους, ἀλλὰ τὸ ἀγέρωχο ὕψος του, δὲν ἦταν δυνατό, στὶς ἐποχὲς ἐκεῖνες τῶν πολέμων καὶ τῶν στενῶν πατρίδων, νὰ μὴ ἀναπτυχθοῦν σὲ χαλύβδινους καὶ περήφανους πολεμιστὲς καὶ νὰ μὴ θέσουν τὴ φυλή τους ἀνώτερη καὶ ἀπὸ τὸν πολιτισμὸ τῶν Ἀθηνῶν ...

Ἄλλοτε, πρὶν δῶ ἀκόμα τὸν Ταΰγετο, θεωροῦσα κι ἐγώ, μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς ἄλλους, κατώτερη τὴ φυλὴ αὐτὴ ποὺ χάθηκε ἀπὸ τὸ πρόσωπο τῆς γῆς χωρὶς νὰ ἀφήσει στοὺς αἰῶνες τίποτα γιὰ νὰ θυμίζει τὴ διάβασή της: οὔτε ναό, οὔτε ἕνα ἔργο τέχνης. Τώρα αἰσθάνομαι ὅτι oι Σπαρτιᾶτες «ἄφησαν» ὡς μνημεῖο τους τὸν Ταΰγετο γιατὶ, ἐμπνεόμενοι ἀπὸ τὴν περήφανη παρουσία του, ὕψωσαν σὰν τὴν ψυχή τους ἴσαμε τὴν ψηλότερη κορφή του κι ἔγιναν ἕνα μ᾿ αὐτόν...
 
 
 
 
 
 
 

Καπνισμένο τσουκάλι (απόσπασμα) - Γιάννης Ρίτσος


Καὶ νὰ ἀδελφέ μου ποὺ μάθαμε νὰ κουβεντιάζουμε ἥσυχα κι ἁπλά.
Καταλαβαινόμαστε τώρα, δὲν χρειάζονται περισσότερα.
Κι αὔριο λέω θὰ γίνουμε ἀκόμα πιὸ ἁπλοί.
Θὰ βροῦμε αὐτὰ τὰ λόγια ποὺ παίρνουνε τὸ ἴδιο βάρος
σ᾿ ὅλες τὶς καρδιές, σ᾿ ὅλα τὰ χείλη.
Ἔτσι νὰ λέμε πιὰ τὰ σύκα-σύκα καὶ τὴ σκάφη-σκάφη.
Κι ἔτσι ποὺ νὰ χαμογελᾶνε οἱ ἄλλοι καὶ νὰ λένε,
«Τέτοια ποιήματα, σοῦ φτιάχνουμε ἑκατὸ τὴν ὥρα.»
Αὐτὸ θέλουμε κι ἐμεῖς.
Γιατὶ ἐμεῖς δὲν τραγουδᾶμε γιὰ νὰ ξεχωρίσουμε ἀδελφέ μου ἀπ᾿ τὸν κόσμο.
Ἐμεῖς τραγουδᾶμε γιὰ νὰ σμίξουμε τὸν κόσμο.

...ἔχεις ἀκόμη νὰ κλάψεις πολὺ
ὥσπου νὰ μάθεις τὸν κόσμο νὰ γελάει.










Πηγή

O Καβάφης κι εγώ, βραδιά λόγου και μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Στις μέρες μας το έργο του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη (1863-1933) έχει όχι μόνο επικρατήσει στην Ελλάδα αλλά και καταλάβει μια εξέχουσα θέση στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ποίηση.


Η σύνδεση του μεγάλου Αλεξανδρινού με τη συλλογική ψυχή και τα περιεχόμενά της μέσα από μια σειρά ιστορικών, ηδονικών και φιλοσοφικών ποιημάτων που αντλούν μνήμες από το παρελθόν για να τις εναποθέσουν στο παρόν - ενίοτε ως προειδοποίηση για το μέλλον – έχει εμπνεύσει και εξακολουθεί να εμπνέει τους ομοτέχνους του. Ποιητές όπου γης που στα έργα τους αποτυπώνουν τη δημιουργική σχέση τους μαζί του. Δημιουργούς διαφορετικών γενεών που «συναντώνται» στο παρόν, με αφορμή την ξεχωριστή βραδιά λόγου και μουσικής που πραγματοποιείται την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου, στις 8.30 το βράδυ, στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, σε συνεργασία με τον Κύκλο Ποιητών και στο πλαίσιο του πρώτου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών.


Η Κική Δημουλά, ο Τίτος Πατρίκιος, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος και ο Νάσος Βαγενάς επιλέγουν και διαβάζουν αγαπημένα τους καβαφικά ποιήματα . Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια Στάθης Γουργουρής θα μιλήσει με θέμα «Καβάφης και μετάφραση: Η περίπτωση Τζέιμς Μέριλ», ενώ κείμενα για τη δημιουργική σχέση τους με τον Καβάφη – κάποια ειδικά γραμμένα με αφορμή την εκδήλωση , όπως των Αμερικανών ποιητών Αντρέι Κοντρέσκου και Ντέιβιντ Μέισον, του Βάσκου ποιητή Ρικάρντο Αρέγκι, του Ινδού ποιητή Σουντέπ Σεν, της Ιρακινής ποιήτριας Αμάλ αλ-Τζουμπούρι και του Ισραηλινού ποιητή Αμίρ Ορ – διαβάζει ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Τζούμας. Θα παρουσιαστούν, επίσης, μελοποιημένα ποιήματα του Καβάφη από ανέκδοτη δουλειά του συνθέτη Θοδωρή Οικονόμου , τα οποία ερμηνεύει στο πιάνο ο ίδιος. Την εκδήλωση θα παρουσιάσουν οι Δημήτρης Αγγελής και Γιώργος Χουλιάρας.

Ωδή στον Πάμπλο Νερούδα - Ηλίας Παπακωνσταντίνου


Ωδή στον Pablo Neruda
                                                               

Σε μια άκρη του κόσμου 
εκεί που η οξεία αλλάζει στα χείλη                                                
και που η δέηση καλπάζει 
την πυκνή βροχή του ονείρου 
εκεί που η ανέγγιχτη έρημος
φίλησε τα παγόβουνα των πράσινων θαυμάτων
και που τα μήκη ερωτεύονται την ακτογραμμή
εκεί από ένα βλέμμα κατέρρευσαν 
πολυόροφοι κύκλοι σήψης και η σκέψη σχημάτισε
λίμνες νουφάρων με ασταμάτητη χρυσή βροχή. 
Εκεί κάποια χείλη κτίσαν τη γη 
και έπλασε η γλώσσα τη ζωή. 
Εκεί ο Εχέδωρος αβγάτισε τις πηγές 
και φύσηξε στο ιστίο του νου
που ταξίδεψε τη κάθαρση στη βρεγμένη άμμο της γης. 
Και όταν ο καιρός γεννούσε τη γαλήνη 
και το δίσεκτο έτος μόλις είχε αφήσει τη μυρωδιά του
τη διακοσιοστή εξηκοστή έκτη ημέρα 
η σιγή διαπέρασε τις Άνδεις 
σε ένα νυχτοσκάρι των λέξεων
και στο άτακτο πείσμα των λογισμών 
εκεί που η ένωση των ανεντάχτων δεν ήρθε 
και το λύχτισμα των λύκων 
χάραξε τα ηλιόπηχτα καταμεσήμερα
εκεί δεν θα σκιάζει τα μάτια, το γείσο, 
που έσφιγγε ερωτοτροπώντας 
τις τελευταίες σκέψεις των νερών. 
Σήμερα αιώνες είπαν πως άργησαν 
και σκάβουν την αθανασία 
στον ίδιο τελικό αριθμό
του έτους των νεκρών συλλαβών. 
Σήμερα στις οκτώ του Απρίλη, 
όπου κατάπια το φώς 
τα οστά πήραν τον ήλιο στους πόρους τους. 
Πίσω απο το ποτάμι του καθρέπτη 
λύθηκαν τα σφιγμένα μίση 
και ένα όνομα απέκτησαν οι ρυτίδες μας!
Pablo.

Ηλίας Παπακωνσταντίνου, 25.3.2013 Αθήνα.

Αφιερωμένο στο μεγάλο Ποιητή, Αγωνιστή και Άνθρωπο
Pablo Neruda και σε όλο το λαό της Χιλής.

Τα πάντα - Αγαθή Αγγελάκη


ΤΑ ΠΑΝΤΑ...

Αν μου το ζητούσες θα σου ΄δινα τα πάντα.
Γίγαντας του σύμπαντος
περικυκλωμένος από πλανήτες
θα άγγιζα την Γη,για να της δώσω την μορφή σου.

Για να σε βλέπω όπου και αν είμαι.

Αν μου το ζητούσες θα ένιωθα τα πάντα.
Τα πιο έντονα συναισθήματα που υπήρξαν
σαν σχολαστικός συλλέκτης θα συγκέντρωνα
στην καρδιά μου να βάλω,
για να ξέρω πως δεν ένιωσε κανένας άλλος
όσα νιώθω εγώ για σένα.

Αν μου το ζητούσες,δική μου θα ΄σουν για πάντα.
Χέρι-χέρι θα γυρίζαμε την Γη
θα είμασταν παντού και πάντα μαζί.

Και αν ποτέ με ρωτούσες ΈΝΑ πράγμα να σου πω
που θα έκανα για σένα
η απάντηση θα ήταν η μόνη που θα μπορούσε να ΄ναι.

"Τα πάντα..."